Beton işləri

Beton işləri ilə bağlı usta və xidmət lazımdırsa Ustalar.az saytında beton işləri tapa bilərsiz. Beton sement, qum, çınqıl (və ya digər doldurucular) və su qarışığından ibarət olan süni tikinti materialıdır. Bu qarışıq müəyyən müddət ərzində bərkiyərək möhkəm və davamlı bir quruluşa çevrilir. Tikintidə betonun əsas funksiyası yükdaşıyan konstruksiyaların formalaşdırılması və dayanıqlığın təmin olunmasıdır. Beton həm yerüstü, həm də yeraltı tikililərdə geniş istifadə olunur. Körpülərdən tutmuş çoxmərtəbəli binalara qədər bir çox infrastrukturların əsas dayağını təşkil edir. O, zəlzələyə və digər təbii təsirlərə qarşı yüksək müqavimət göstərən material kimi tanınır. Betonun istilik və səs izolyasiya xüsusiyyətləri də onu funksional edir. Bundan əlavə, o, fərqli formalarda qəliblənə bildiyi üçün memarlıq baxımından da estetik imkanlar yaradır. Beton həmçinin uzunömürlü materialdır və düzgün istifadə edildikdə on illərlə xidmət edə bilər. Tikinti sahəsində istifadə olunan digər materiallarla müqayisədə nisbətən sərfəli və geniş yayılmışdır. İstər döşəmə, istər divar, istərsə də təməl quruluşlarında betonun əvəzsiz rolu var. Nəticə etibarilə, beton müasir tikinti sənayesinin ayrılmaz hissəsidir və layihələrin dayanıqlığını təmin edən əsas materialdır.

Beton növləri və istifadə sahələri hansılardır?

Beton növləri tərkibinə, istifadəsinə və texniki xüsusiyyətlərinə görə müxtəlif kateqoriyalara bölünür. Ən çox istifadə olunan növlərdən biri ağır betondur və bu növ əsasən binaların təməl və daşıyıcı elementlərində istifadə olunur. Yüngül beton isə istilik izolyasiyası tələb olunan sahələr üçün idealdır. Silindrik betonlar daha çox su anbarları və kanalizasiya sistemlərində tətbiq edilir. Armaturlaşdırılmış beton isə içindəki polad elementlər sayəsində daha möhkəm və elastik olur. Bu növ adətən körpü, tunel və yüksək gərginlikli tikililərdə istifadə edilir. Əlvan beton isə memarlıq məqsədləri üçün, estetik görünüş təmin etmək üçün istifadə edilir. Sulu mühitə davamlı betonlar sualtı tikililər və liman qurğularında özünü doğruldur. Quru qarışıq betonlar əvvəlcədən qarışdırılıb istifadə zamanı yalnız su əlavə edilən tiplərdir. Müasir inşaatda həmçinin özünü sıxan betonlar da istifadə edilir ki, bu da qəlibdə əlavə sıxma tələb etmir. Tikinti layihəsinin tələbləri və iqlim şərtlərinə görə uyğun beton növü seçmək çox vacibdir. Nəticə olaraq, beton növləri onun tətbiq sahəsinə uyğun seçilərək həm dayanıqlığı, həm də funksionallığı artırır.

Betonun hazırlanması zamanı hansı mərhələlər izlənməlidir?

Betonun hazırlanması düzgün və ardıcıl mərhələlərlə aparıldıqda keyfiyyətli nəticə əldə edilir. İlk addım tələb olunan sement, qum, çınqıl və su nisbətlərinin dəqiq müəyyənləşdirilməsidir. Daha sonra bu materiallar homogen qarışıq əldə ediləcək şəkildə mexaniki və ya əllə qarışdırılır. Əldə olunan yaş beton dərhal istifadə olunmalıdır, çünki gecikmə betonun keyfiyyətinə mənfi təsir edə bilər. Betonun töküləcəyi qəliblər əvvəlcədən hazırlanmalı və təmiz olmalıdır. Qəlibə tökmə prosesi zamanı hava boşluqlarının qarşısını almaq üçün titrətmə və ya vibrasiya üsulu ilə sıxma aparılır. Beton töküldükdən sonra səth düzləşdirilir və lazım olduqda su ilə nəm saxlanılır. Bu, quruma zamanı çatlamaların qarşısını almağa kömək edir. Əgər armaturdan istifadə ediləcəksə, onun əvvəlcədən düzgün yerləşdirilməsi vacibdir. Havanın temperaturu və rütubət dərəcəsi də betonun hazırlanması və tökülməsi zamanı nəzərə alınmalıdır. Bütün mərhələlərdə texniki nəzarət və ölçü dəqiqliyi yüksək səviyyədə təmin olunmalıdır. Nəticə etibarilə, beton hazırlığı ciddi planlama və peşəkarlıq tələb edən prosesdir.

Betonun bərkimə müddəti nə qədərdir və bu müddətdə nələrə diqqət edilməlidir?

Betonun bərkimə müddəti onun növü, mühit şəraiti və tərkibinə görə dəyişsə də, ümumilikdə 28 gün hesab olunur. İlk 24-48 saat betonun qurumasında ən kritik mərhələ sayılır. Bu müddətdə qəlibdə sabit və müdaxiləsiz qalması vacibdir. Betonun üzəri quruyarkən çatların qarşısını almaq üçün müntəzəm nəm saxlanmalıdır. Adətən su səpmək və ya nəm parça örtmək bu işə kömək edir. Havanın temperaturu çox isti və ya çox soyuq olarsa, betonun bərkiməsi gecikə və ya struktur keyfiyyəti zəifləyə bilər. Donma riski varsa, qoruyucu tədbirlər alınmalıdır. Betonun tam bərkiməsi 28 gün davam etsə də, müəyyən tikinti işlərinə 7-ci gündən sonra davam etmək mümkündür. Bu dövrdə betonun üzərinə ağır yük salmaq tövsiyə olunmur. Bərkimə prosesində betonun çatlamaması və deformasiyaya uğramaması üçün fiziki zərbələrdən qorunmalıdır. Əgər beton döşəmə və ya pilləkən kimi elementlərdirsə, bərkimə müddətində üzərinə çıxmaqdan qaçınmaq lazımdır. Betonun keyfiyyətli bərkiməsi onun uzunömürlü və dayanıqlı olmasının əsas şərtidir.

Beton döşəmələrin, pilləkənlərin və səthlərin hazırlanması necə planlaşdırılır?

Beton döşəmə və pilləkənlərin hazırlanması zamanı həm struktur, həm də funksional xüsusiyyətlər nəzərə alınmalıdır. İlk mərhələdə torpaq və alt qat bərabərləşdirilməli və möhkəmləndirilməlidir. Sonra alt qatın su izolyasiyası təmin olunmalı və lazım gələrsə armatur tor qoyulmalıdır. Ardınca qəliblər düzgün yerləşdirilərək döşəmənin və pilləkənin ölçüləri müəyyənləşdirilir. Betonun tökülməsi zamanı bərabər yayılması və sıxılması vacibdir. Vibrator cihazlarla sıxma aparılaraq içəridə hava boşluqları aradan qaldırılır. Döşəmə və pilləkən səthləri müvafiq alətlərlə düzləşdirilməlidir. Səthin hamar olması həm estetik, həm də təhlükəsizlik baxımından əhəmiyyətlidir. Quruma zamanı nəm saxlamaq və üzəri örtmək tövsiyə edilir. Döşəməyə örtük materialı tətbiq ediləcəksə, onun üçün uyğun səth hazırlığı aparılmalıdır. Pilləkənlərdə isə pillələrin hündürlüyü və eninə standartlara uyğunluq təmin olunmalıdır. Hər mərhələdə peşəkar yanaşma və dəqiqlik vacibdir ki, istifadə zamanı deformasiya və çatlar yaranmasın.

Beton işləri zamanı təhlükəsizlik qaydalarına necə əməl olunmalıdır?

Beton işləri fiziki və kimyəvi risklər daşıdığı üçün təhlükəsizlik qaydalarına ciddi əməl olunmalıdır. İlk növbədə, işçilər qoruyucu geyimlər, əlcəklər və təhlükəsizlik ayaqqabıları ilə təmin edilməlidir. Sement və digər kimyəvi maddələrlə təmas dəri və gözlərə zərər verə bilər, buna görə qoruyucu eynək və maskalar mütləqdir. Qəliblər quraşdırılarkən onların sabitliyinə diqqət yetirilməlidir, əks halda qəlibin dağılması ciddi qəzalarla nəticələnə bilər. Beton tökülərkən yüksək temperatur və ya yağışlı hava şəraiti risk yarada bilər. Bu zaman iş dayandırılmalı və təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilməlidir. Elektrik kabelləri, su boruları və digər kommunikasiya xətləri ilə toqquşma ehtimalı olan sahələr əvvəlcədən müəyyən edilməlidir. Beton qarışdıran maşınların və digər ağır texnikaların işlədiyi zonalar təhlükəsizlik lentləri ilə ayrılmalıdır. İşçilər arasında düzgün koordinasiya və xəbərdarlıq sistemləri qurulmalıdır. Betonun tökülməsi zamanı sürüşmə və düşmə riski yüksəkdir, buna görə səthlər sürüşməyə qarşı xüsusi vasitələrlə örtülə bilər. Hər hansı qəza və ya yaralanma halında ilkin yardım üçün təchizat əlçatan olmalıdır. Tikinti sahəsində daimi nəzarətçi olmalı və bütün işlər təhlükəsizlik təlimatlarına uyğun icra edilməlidir. Təhlükəsiz iş mühiti həm işçi sağlamlığı, həm də layihənin uğurlu nəticələnməsi üçün əsas şərtdir.